Çelik Konstrüksiyon Montaj, Kurulumu Nasıl Yapılır?

• Kolon eklerinin mesnet bölgelerine yakın yerlerde yapılmasına izin verilmemelidir
• Bilhassa mafsallı kolon-temel birleşimi olan yapılarda mutlaka düşey çapraz veya çerçeveler tamamlanarak montaja devam edilmelidir.
• Duvar çaprazlarının montajında çapraz boyları hatalarına rastlanıldığında, deliklerin ovalleştirilmesi suretiyle bağlantı yapılmaya çalışılmaktadır.
• Deliklerin şartnamelerin verdiği toleransların üzerinde büyütülmesine izin verilmemelidir.
• Yapının enine yönü ise kolonlarla birlikte moment çerçevesi oluşturan çatı makası veya dolu gövdeli çerçeve kirişleri ile teşkil edilir.
• Moment aktaran kolon kiriş birleşimleri statik hesaplarda verilmiş ve uygulaması aynı bu şekilde yapılmış olmalıdır.
• Bu birleşimlerde kolon kiriş bağlantısı da çok yüksek ve kalın alın levhaları çıkması halinde bunlar, kat yüksekliğini veya hacimlerin tam kat yüksekliğinde kullanımının sınırlanmasını gerektireceğinden, tam penetrasyonlu kaynaklı alt üst başlık levhaları ile ek teşkili tercih edilmelidir. Ayrıca bu tür yapılarda çatı kotundan evvel bir kren kirişi seviyesi de bulunabilir ve boyuna yönde kolonların üzerinde yer alan konsola oturan genelde tek açıklık geçen basit kiriş tarzında ve çeşitli yük taşıma kapasitelerine sahip kren kirişleri yer alabilir.
• Çatı çerçeve kirişlerinin veya kren kirişlerinin montajlarının yapılabilmesi için kolonlar arasında boyuna yönde yer alan duvar çaprazlarının da bağlanmış olması ve kolon ankrajlarının temele bağlantısını sağlayan taban plakası altındaki şimlerinin yerleştirilmiş ve ankraj somunlarının sıkılmış olması gerekir.
• Bu şartlar yerine getirilmeden montaja başlanırsa boyuna yönde kren kirişlerinin, enine yönde çerçeve kirişlerinin montajında problem yaşanır.
• Örnek olarak bir uygulamada çatı makasının kolonlar üzerine bağlanması sırasında, kolonlar arasının olması gereken proje ölçüsünde daha kısa kalması nedeniyle kolon başları çektirme ile gerdirilerek bağlanmış olduğu; Montaj sonrası yapı üzerine düşey yükler geldiğinde bu bağlantı cıvatalarında kesme kuvveti kapasitesinin aşılmış olması nedeniyle çatının çökmesine sebep olduğu görülmüştür.
• Kolonları çaprazlarla bağlanmış; enine yönde bir kısım çatı makasları veya çerçeve kirişleri montajı tamamlanmış yapı bölümlerinde yapının bir ucundan aşık ve çatı çaprazları montajına başlanır.
• Aşıklar genel olarak 2 açıklıklı sürekli kiriş, uzay aşık olarak basit kiriş veya gerber kirişi olarak hesaplanmış ve projelendirilmiş olabilir. Bunların seçilen taşıyıcı sistem modellerine uygun olarak çatı kirişleri üzerine bulonlarla bağlanması gerekir.
• Mümkün olduğunca çatı makasları veya kirişleri üst başlık düzleminde, sürekli kiriş teşkil edilmesi amacıyla kaynaklı aşık ekinden kaçınılmalı; süreklilik eklerinin de bulonlarla yapılması tercih edilmelidir. Aşıklar aynı zamanda deprem veya rüzgar yükleri etkisinde çatı düzleminde teşkil edilen yatay çaprazların dikmesi olarak basınç aktarırlar. Bu nedenle çatı kirişleri ile bağlantılarında bu husus da dikkate alınarak detay hesaplanmış olmalı ve uygulanmalıdır. Aşıklarda yanal burkulma meydana gelmemesi için zayıf yönde tutularak, burkulma boylarının şartnamelere uygun hale getirilmiş olmasına özen gösterilmelidir. Aşıklar çatı eğimi doğrultusundaki burkulma boylarını azaltmak için askı çubukları ile 1/3 noktalarından bağlanmış olmalıdır.
• Çatı çaprazları üst başlık düzleminde çatı kirişlerine üzerindeki bağlantı levha deliklerine bağlanmayabilir, bunlar ovalleştirilerek büyütülmek istenir. Bunlara izin verilmemelidir.
• Çatı çaprazlarının ortadaki kesişme noktası tam aşığın altına gelmediğinden çapraz eki aşık alt başlığına bağlanamaz. İki çapraz açıklıkta bir yerde kendi aralarında birbirine bağlanır. Bu durumda çapraz burkulma boyu için verilen sınır değerleri aşılacağı için kesiti yetersiz kalır. Ayrıca kendi zati ağırlığı etkisi ile düşey yer değiştirmesi sınır değerleri aşılmış olur. Bu durumda iki aşık arasına ilave bir eleman konularak çapraz birleşimi bu ilave elamanın altında yapılmalı veya çapraz sistemi değiştirilmelidir.